• Inleiding

Het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (het “WVV”) luidt een nieuw tijdperk in voor het Belgische vennootschapsrecht. Eén van de belangrijkste doelstellingen van het WVV was het invoeren van een verregaande flexibilisering. Dit komt voornamelijk tot uiting bij de nieuwe besloten vennootschap (de “BV”), die een modernere en flexibelere versie is van de bestaande BVBA. Hoewel het voor bestaande vennootschappen niet verplicht is om onmiddellijk de nieuwe regels van het WVV toe te passen, is er wel de mogelijkheid om dit vrijwillig te doen vanaf 1 mei 2019. Gelet op de geboden flexibiliteit in de BV, is dit zeker het overwegen waard.

• Afscheid van het kapitaal

De meest markante, en wellicht ook de belangrijkste wijziging voor de BV, is de afschaffing van het kapitaalbegrip. Het begrip ‘kapitaal’ wordt vervangen door ‘eigen vermogen’. Daar waar voorheen bij oprichting steeds een minimumkapitaal van EUR 18.550 vereist was, wordt thans gesproken over een ‘toereikend aanvangsvermogen’. Hierbij wordt naast het eigen vermogen ook gekeken naar andere financieringsmiddelen, zoals achtergestelde leningen. Dit aanvangsvermogen dient toereikend te zijn voor de voorgenomen activiteit. Zo niet, riskeren de oprichters oprichtersaansprakelijkheid.

Onder het WVV is er derhalve sprake van een dynamisch vermogensbegrip. De oprichters van een BV kunnen zelf bepalen hoeveel het aanvangsvermogen dient te bedragen in functie van de activiteiten en de behoeften van de vennootschap. Ze zijn derhalve niet langer gebonden aan een minimumkapitaal.

Voor nieuw opgerichte BV’s worden de inbrengen van de oprichters meteen op een statutair onbeschikbare eigen vermogensrekening geplaatst. Voor bestaande BVBA’s gebeurt de overboeking van het kapitaal naar voormelde rekening met ingang van 1 januari 2020.

• Een aandeelhouder volstaat

Overeenkomstig het WVV zal de BV zowel bij oprichting als tijdens haar bestaan éénhoofdig kunnen zijn, ongeacht of de aandeelhouder een natuurlijk persoon, dan wel een rechtspersoon is. Concreet betekent dit dat onder het nieuwe recht een vereenvoudiging van groepsstructuren kan plaatsvinden. Om de nadelige gevolgen van de éénhoofdigheid in hoofde van een aandeelhouder-rechtspersoon te vermijden werd immers vaak één aandeel bij een andere aandeelhouder ondergebracht. Dit is niet langer nodig of nuttig.

• Vrije overdracht van aandelen mogelijk

Het besloten karakter van de BV wordt van aanvullend recht. De regel dat een overdracht van aandelen in principe de instemming vereist van minstens de helft van de aandeelhouders die minstens ¾ van de aandelen bezitten, is nog steeds opgenomen in het WVV als standaardbepaling. De statuten kunnen hiervan voortaan afwijken, zowel in soepelere als in strengere zin. De overdraagbaarheid van de aandelen van een BV kan derhalve vrij gemoduleerd worden in de statuten. Een BV kan dus, maar hoeft geen besloten vennootschap te zijn en kan dus voor alle doeleinden gebruikt worden.

• alle categorieën van effecten mogelijk

Voortaan kunnen in de BV alle soorten van effecten uitgegeven worden. Naast gewone aandelen, kunnen er nu ook converteerbare obligaties en inschrijvingsrechten (voorheen ‘warranten’ genaamd) uitgegeven worden.

Daarnaast is het ook mogelijk om zowel het stemrecht als het dividendrecht van de aandelen vrij te moduleren in de statuten. Er kunnen aandelen met meervoudig stemrecht gecreëerd worden. Ook de regeling voor aandelen zonder stemrecht wordt aanzienlijk versoepeld. De enige vereiste is dat er minstens één aandeel met stemrecht is. Een aandeelhouder uitsluiten van alle winst is ook niet toegelaten. Voor het overige staat het de aandeelhouders vrij om de verdere invulling zelf te regelen. Dit betekent zelfs dat de meerderheid van de stemrechten toegekend kunnen worden aan één aandeel. In het kader van familiale of vermogensplanning kan dit een nuttig instrument zijn.

• Interimdividend

Winst uitkeren van het lopende boekjaar is nu ook mogelijk bij de BV (en niet enkel bij de NV). Indien de jaarrekening van het voorgaande boekjaar nog niet werd goedgekeurd, kan ook de winst van dat boekjaar uitgekeerd worden. Via een interimdividend kunnen winsten op een snelle en soepele manier doorstromen naar de aandeelhouders. Het bestuursorgaan is hiertoe bevoegd mits dit expliciet in de statuten voorzien is.

Net zoals alle uitkeringen bij de BV is ook het interimdividend onderworpen aan de nieuwe dubbele uitkeringstest (de netto-actieftest en de liquiditeitstest).

• Uittreding lastens het vennootschapsvermogen

Nog een belangrijke vernieuwing is de uittreding lastens het vennootschapsvermogen. De uittreding biedt de aandeelhouders de mogelijkheid om met hun aandelen uit te treden uit de BV en hiervoor vergoed te worden met middelen van de vennootschap. Zij dienen niet langer noodzakelijkerwijs op zoek te gaan naar een koper voor hun aandelen.

Ook hier moet de mogelijkheid tot uittreding voorzien zijn in de statuten. Het WVV bepaalt verder dat de uittreding niet mogelijk is gedurende de eerste twee boekjaren na oprichting. Er kan in de statuten afgeweken worden van de andere voorwaarden opgenomen in het WVV (zoals enkel mogelijk gedurende de eerste 6 maanden van het boekjaar en met de totaliteit van de aandelen).

• Dagelijks bestuur

Last but not least, wordt de notie en dus ook het orgaan van ‘dagelijks bestuur’ in de BV ingevoerd, hetgeen impliceert dat het bestuursorgaan het dagelijks bestuur kan opdragen aan één of meer personen. De definitie van dagelijks bestuur is uitgebreid en wettelijk verankerd. Het zijn met name de handelingen en beslissingen die niet verder reiken dan de behoeften van het dagelijkse leven van de vennootschap of de tussenkomst van het bestuursorgaan niet rechtvaardigen omwille van hun minder belang of het spoedeisende karakter.

Hoewel bovenstaande onderwerpen slechts een greep zijn uit de talrijke vernieuwingen die het WVV heeft ingevoerd voor de BV, zorgen deze voor meer vrijheid en flexibiliteit in de werking van de BV. Indien u gebruik wenst te maken van deze flexibiliteit, of hieromtrent meer informatie wenst, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw vaste contactpersoon bij EY Law.