Mede ten gevolge van de oorlog in Oekraïne en de sancties die daarop werden genomen tegen Rusland, kennen heel wat afgewerkte producten, halffabricaten en grondstoffen de laatste tijd aanzienlijke tot extreme prijsstijgingen en prijsschommelingen.

Deze prijsstijgingen en -schommelingen hebben eveneens een impact op lopende en toekomstige overheidsopdrachten. De Kanselarij van de Eerste Minister heeft op 16 mei 2022 dan ook enkele aanbevelingen geformuleerd om te reageren op deze situatie.

Een eerste set van aanbevelingen heeft betrekking op lopende opdrachten en trachten een antwoord te bieden op de situatie waarbij een extreme prijsstijging niet goed wordt opgevangen door een prijsherzieningsclausule. In het licht van de huidige situatie kan het zo zijn dat  een prijsherzieningsclausule die initieel de werkelijke kostenstructuur weerspiegelde, in de praktijk de uitzonderlijke fluctuaties niet meer opvangt en dus ook niet voldoende tegemoetkomt aan de prijsevolutie die de opdrachtnemer thans ondervindt.

• Een eerste mogelijkheid die de Kanselarij voorstelt is de overweging om de prijsherzieningsclausule te vervangen of aan te passen.
• Een tweede optie die wordt voorzien, bestaat in de overweging om een beperkte aanpassing in de tijd door te voeren van de prijsherzieningsclausule.
• Als derde mogelijkheid om tegemoet te komen aan ontoereikende prijsherzieningsclausules stelt de Kanselarij voor om, in uitzonderlijke gevallen, rekening te houden met de reële prijzen.

Voor wat betreft de verificatie- en betalingstermijn waarschuwt de Kanselarij de aanbestedende overheden om er rekening mee te houden dat in geval van vertraging bij de verificatie en de daaropvolgende betaling van facturen, aan de opdrachtnemer van rechtswege en zonder ingebrekestelling moratoire intresten verschuldigd zijn. Maar ook dat dergelijke betalingsachterstand nefast kan zijn voor de opdrachtnemer in tijden van extreme prijsstijgingen.

Een tweede set van aanbevelingen heeft betrekking op toekomstige opdrachten.

De Kanselarij raadt aanbestedende overheden aan om bij de gunning van opdrachten rekening te houden met de huidige volatiele markt waarbij prijzen van dag tot dag sterk kunnen schommelen. De aanbesteder moet zeer zorgvuldig te werk gaan bij de voorbereiding van zijn opdracht.

De Kanselarij raadt de aanbesteders in die context aan om twee clausules op te nemen in de opdrachtdocumenten:

• Zo zou de aanbesteder een herzieningsclausule moeten opnemen, zelfs als dat niet wordt voorgeschreven door artikel 38/7 van het KB Uitvoering. Het is immers van belang om van tevoren te voorzien hoe men met de prijsschommelingen zal omspringen.
• In de tweede plaats zou de aanbesteder moeten voorzien in herzieningsclausules met betrekking tot de ontwrichting van het contractuele evenwicht.

Indien u meer informatie wenst over dit onderwerp, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.